პროექტ გაკვეთილები

კოლა
სსიპ ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ გაღმა დვაბზუს საჯარო სკოლა
 პედაგოგის სახელი, გვარი
ციური გოგიბერიძე
 გაკვეთილის თემა
 ამოვიცნოთ გეომეტრიული ფიგურები არქიტექტურისა და ხელოვნების ნიმუშებში
 სწავლების საფეხური/დისციპლინა ან ინტეგრირებული საგნების დასახელება 
 დაწყებითი, კლასი III
მათემატიკა - ციური გოგიბერიძე
სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნება - მედეია მაისურაძე
მოსწავლეთა რაოდენობა
 14 მოსწავლე
განსაკუთრებული მიდგომების საჭიროების მქონე მოსწავლეთა რაოდენობა და პროფილი
განსაკუთრებული მიდგომების საჭიროების მქონე მოსწავლე არ გვყავს.
აქტივობის მიზნები და მისაღწევი შედეგები
გაკვეთილის სასწავლო მიზნები მათემატიკაში:
  • მოსწავლე გამოთქვამს თავის მოსაზრებებს მათემატიკის როლის და მნიშვნელობის შესახებ ადამიანისათვის.
  • დაასახელებს და აღწერს გეომეტრიულ ფიგურებს და სხეულებს.
  • გეომეტრიულ ფიგურებს აღმოაჩენს და ამოიცნობს ილუსტრაციებში.
  • ამოიცნობს გეომეტრუიულ ფიგურებს ყოფით საგნებში, მსჯელობს მათ მნიშვნელობაზე.
  • მუშაობს დამოუკიდებლად.
  • ამოიცნობს ფიგურათა განლაგების კანონზომიერებას.
  • ადარებს სხვის ნამუშევარს თავისას. აკეთებს თვითშეფასებას.
  • აღმოაჩენს შეცდომას და ახერხებს გასწორებას.
  • განასხვავებს გეომეტრიული ფიგურის ელემენტებს.
  • იყენებს გეომეტრიულ ტერმინებს მათი დასახელებისას.
  • იყენებს ლათინურ ასოებს გეომეტრიული ფიგურების დასახელებისას და კითხულობს.
  • დასახელების მიხედვით ქმნის გეომეტრიული ფიგურის გრაფიკულ გამოსახულებას.
  • კომპიუტერის დახმარებით ქმნის და ანაწევრებს გეომეტრიული ფიგურებით სხვადასხვა მოდელებს.
გაკვეთილის სასწავლო მიზნები სახვით და გამოყენებით ხელოვნებაში:
  •  წარმოადგენს ინდივიდუალურ და ჯგუფურ ნამუშევარს.
  •  მოიძიებს ინფორმაციებს არქიტექტურული ძეგლების და ხელოვნების ნიმუშების შესახებ.
  •  ისმენს მასწავლებლის და თანაკლასელის აზრს.
  • სვამს კითხვებს უცნობი ტერმინებისა და სიტყვების გაგებისას მათი მნიშვნელობის დასაზუსტებლად.
  • ნამუშევარზე საუბრისას იყენებს სათანადო ტერმინოლოგიას.
  • პატივს სცემს სხვის ნამუშევარს და აზრს.
  • არ ხმაურობს თანატოლის ნამუშევრის წარდგენის დროს.
  •  მხარს უჭერს, ამხნევებს თანაკლასელებს, უწონებს ნამუშევარს.
  • მსჯელობს ლოკალურ გარემოში არსებული ხელოვნებისა და არქიტექტურული ძეგლების შესახებ.
  • თეორიულ ცოდნას იყენებს პრაქტიკაშიგეომეტრიული ფიგურების გამოყენებით ქმნის აპლიკაციებს და ტანგრამებს.
ეროვნული სასწავლო გეგმით განსაზღვრული მისაღწევი შედეგი/ინდიკატორები
მათემატიკა III
შედეგი (8):  მოსწავლე ამოიცნობს და აღწერს გეომეტრიულ ფიგურებს .
8.1 მოსწავლე ქმნის ბრტყელი ფიგურების გრაფიკულ გამოსახულებებს და მოდელებს. ამოიცნობს გეომეტრიულ ფიგურებს არქიტექტურისა და ხელოვნების ნიმუშებში, ილუსტრაციებში, ყოფითი დანიშნულების საგნებში, ფიგურათა მოდელების გროვაში;
8.2 განასხვავებს ფიგურის ელემენტებს და იყენებს გეომეტრიულ ტერმინებს მათი დასახელებისას.(მაგ. წვერო, მდგენი, კუთხე);
8.3 იყენებს გეომეტრიული ფიგურის წვეროების ასოთი აღნიშვნებს ფიგურის ელემენტების (წვერო, გვერდი) დასახელებისას.
შედეგი (9): ქმნის ბრტყელი ფიგურების გრაფიკულ გამოსახულებებს და მოდელებს:
9.1 გეომეტრიული ფიგურის სიტყვიერი აღწერილობის მიხედვით ქმნის ამ ფიგურის გრაფიკულ გამოსახულებას;
9.2 ირჩევს ბრტყელი გეომეტრიული ფიგურების მოდელებს მოცემული გროვიდან და ქმნის მითითებულ კონფიგურაციას (ფიგურას);
9.3 ანაწევრებს ბრტყელი გეომეტრიული ფიგურის გრაფიკულ გამოსახულებას ან მოდელს მითითებული ფიგურის/ფიგურების მისაღებად;

სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნება III
შედეგი (2): მოსწავლე ნამუშევრის შექმნისას მიმართავს სხვადასხვა მასალას, ტექნიკასა და პროცედურას, იკვლევს მათ შესაძლებლობებს.
2.3 პლასტელინით, მძივებით და სხვადასხვა მასალით  ქმნის მარტივ გამოსახულებებს, კომპოზიციებს.
შედეგი (6): მოსწავლე მუშაობს ინდივიდუალურად და სხვებთან ერთად.
6.1 მონაწილეობს გუნდურ სამუშაოში, ასრულებს სხვადასხვა ფუნქციებს (ლიდერი, ჯგუფის წევრი);
6.2 დასმულ ამოცანას გადაჭრის დამოუკიდებლად ან მეწყვილესთან ერთად.
შედეგი (7): მოსწავლე წარმოადგენს ინდივიდუალურ და ჯგუფურ ნამუშევრებს, უზიარებს თანაკლასელებს აზრსა და იდეებს.
7.1 უსმნეს მასწავლებლისა და თანაკლასელის აზრს;
7.5 სვამს კითხვებს უცნობი ტერმინების ან სიტყვის გაგონებისას,  მათი მნიშვნელობის დასაზუსტებლად;
7.6 ნამუშევარზე საუბრისას იყენებს სათანადო ტერმინოლოგიას;
7.8 წარმოადგენს ნამუშევრებს ფართო აუდიტორიის წინაშე.
შედეგი (9): მოსწავლე პატივს სცემს სხვის აზრსა და ნამუშევარს.
9.1 არ ხმაურობს თანაკლასელის ნამუშევრის წარდგენის დროს;
9.2 აცდის სხვას საუბარს;
9.3 მხარს უჭერს თანაკლასელებს, ამხნევებს და უწონებს მათ ნამუშევარს.
შედეგი (13): მოსწავლე ეცნობა ლოკალურ გარემოში არსებულ ხელოვნების ნიმუშებს.
13.1 მსჯელობს ლოკალურ გარემოში წარმოდგენილ  ხელოვნების ძეგლებზე.
თანმიმდევრობა
(აქტივობა და დრო)
აქტივობა 1 (დრო 5 წუთი)
მიზანი:
1.  დაასახელოს და აღწეროს გეომეტრიული ფიგურები;
2.  წარმოადგინოს როგორ ესმის მათემატიკის როლი და მნიშვნელობა.
აქტივობის აღწერა
   კლასის მომზადება ხდება შემდეგი ძირითადი კითხვების საშუალებით:

  • რომელი ქვეყანაა მიჩნეული მათემატიკური მეცნიერების სამშობლოდ?
- მათემატიკური მეცნიერების სამშობლოდ მიჩნეულია ეგვიპტე.
  • სად გამოიცა პირველი მათემატიკური ენციკლოპედია?
- პირველი მათემატიკური ენციკლოპედია გამოიცა საბერძნეთში.
  • ვინ იყო ავტორი?
- მსოფლიოში პირველი მათემატიკური ენციკლოპედიის ავტორია ბერძენი მეცნიერი ეკვლიდე.
  • რა არის მათემატიკა? (თითქმის ყველა ბავშვს ეძლევა პასუხის გაცემის საშუალება).
- მათემატიკა არის მეცნიერება აუცილებელი დასკვნების შესახებ.
- მათემატიკა გონების ვარჯიშია.
- მათემატიკა რიცხვთა სიმფონიაა.
- მათემატიკასჭკუამოჰყავს წესრიგში.
- მათემატიკა არის მეცნიერება რეალური სამყაროს შესახებ.
- მეცნიერება მაშინ იწყებს სრულყოფას, როცა მათემატიკით იწყებს აზროვნებას.
- მათემატიკას შეუძლია მოგვანიჭოს ისეთი ესტეტიკური სიამოვნება, როგორსაც მუსიკა, პოეზია და ზოგადად ხელოვნება გვანიჭებს.
- მათემატიკა თავადვეა ხელოვნება.
- მათემატიკა არის ანბანი, რომლითაც ღმერთმა აღწერა სამყარო.
- მათემატიკა თითოეული ჩვენგანისათვის ცხოვრებისეული მეგზურია.
- ადამიანის ყოველდღიურ ცხოვრებაში არც ერთი მეცნიერებაა არაა ისე საჭირო, როგორც მათემატიკა.
- ადამიანი ფეხსაც ვერ გადადგამს მის გარეშე, ვინაიდან თუ მათემატიკა არ იცი, ავტობუსში ჩაჯდომაც გაგიჭირდება.
-  შოკოლადის ყიდვაც.
-  ვერც იმას მიხვდები, აგვიანებ  თუ არა სადმე.

გთხოვთ, ერთმანეთს დაუსვათ ისეთი შეკითხვები, რომელშიც გამოყენებული იქნება რიცხვი „7“.

მოსწავლეთა მიერ ერთმანეთისთვის დასმული შეკითხვები:
  • კვირაში რამდენი დღეა?
- კვირაში არის 7 დღე.
  • რამდენი კონტინენტია დედამიწაზე?
- დედამიწაზე არის 7 კონტინენტი.
  • დიდი დათვის თანავარსკვლავედში რამდენი ვარსკვლავია?
- დიდი დათვის თანავარსკვლავედში არის 7 ვარსკვლავი.
  • რამდენი კოშკისაგან შედგება ბაბილონის გოდოლი?
- ბაბილონის გოდოლი შედგება 7 კოშკისაგან.
  • მსოფლიოში რამდენი  საოცრება არსებობს?
- არსებობს 7 საოცრება.
  • რამდენი ფერი აქვს ცისარტყელას?
- ცისარტყელას აქვს 7 ფერი.
  • რამდენ დღეში შეიქმნა სამყარო?
- სამყარო შეიქმნა 7 დღეში.
  • რამდენი საიდუმლოა დამარხული სიტყვაში სამოთხე?
- „სამოთხეშედგენილი სიტყვაა და რიცხვების სამისა და ოთხის შერწყმითაა წარმოშობილი. . . რიცხვი „7“ ყოფილა წმინდა ადგილის სიმბოლოც.
  • რომელ გეომეტრიულ ფიგურებს იცნობთ?
- სამკუთხედი, კვადრატი, მართკუთხედი, ხუთკუთხედი, წრე, მრუდი, ტეხილი, მონაკვეთი.
  • ვინ შემოიღო მათემატიკური ტერმინები საქართველოში?
- მათემატიკური ტერმინები საქართველოში შემოიღო ანდრია რაზმაძემ და ნიკო მუსხელიშვილმა. ისინი აქტიურად მუშაობდნენ ქართული სალიტერატურო ნორმების დამდგენ კომისიაში. მათ შექმნეს უამრავი მათემატიკური ტერმინი, რომლებსაც დღეს ვიყენებთ.
  • აღწერეთ სამკუთხედი!
- სამკუთხედი ისეთი გეომეტრიული ფიგურაა, რომელსაც აქვს სამი კუთხე , სამი გვერდი და სამი წვერო.
  • აღწერეთ კვადრატი!
- კვადრატი ისეთი გეომეტრიული ფიგურაა, რომლის ყველა გვერდი ერთმანეთის ტოლია.
  • აღწერეთ მართკუთხედი!
- მართკუთხედი ისეთი გეომეტრიული ფიგურაა, რომლის მოპირდაპირე გვერდები ერთმანეთის ტოლია.
  • როგორ ავაგოთ მონაკვეთი?
- მოვნიშნოთ ორი წერტილი, შევაერთოთ და მივიღებთ მონაკვეთს.

შეფასება - კომენტარი
  • თქვენ სწორად განსაზღვრეთ მათემატიკის ადგილი და მნიშვნელობა ყოფაცხოვრებასა და ხელოვნებაში.
  • შეძელით გეომეტრიული ფიგურების დასახელება და აღწერა.
  • თქვენ მიერ დასმული შეკითხვები იყო თემის შესაფერისი.
  • გააზრებულად უპასუხეთ მასწავლებლისა და მეგობრების შეკითხვებს.

აქტივობა 2 (დრო 16 წუთი)
მიზანი:
1. წარმოადგინოს არქიტექტურისა და ხელოვნების ნიმუშების შესახებ მოძიებული ინფორმაცია;
2. ილუსტრაციებში გეომეტრიული ფიგურების ამოცნობა.  (იხ. დანართი #1)

ჩვენ დავამთავრეთ თემის - გეომეტრიული ფიგურების - შესწავლა.
ბავშვებმა ბევრი იმუშავეს, წარმოადგინეს ინფორმაციები და განსაზღვრეს გეომეტრიული ფიგურების მნიშვნელობა ხელოვნებისა და არქიტექტურის ნიმუშებში. ინფორმატიკის მასწავლებლის დახმარებით, მოხდა ნიმუშების ჩვენება ეკრანზე.
I  ჯგუფმა წარმოადგინა ინფორმაცია მრგვალი კოშკების შესახებ.(იხილეთ სურათი 1)
  • პირველი კოშკების აგება ადამიანებმა საკუთარ უსაფრთხოებაზე ზრუნვის მიზნით დაიწყეს. პირველი კოშკები მრგვალი იყო და წრის ფორმა ჰქონდა.
    ასეთი კოშკები ადრეულ ქვის ხანაში, დაახლოებით, 3500 წლის წინ იქნა აგებული და მსოფლიოს ყველა კოშკის წინაპრად მიიჩნევა.
    ადამიანის მიერ აგებული პირველი კოშკი იყო ხელოვნურიგორაკი”,  თავშესაფარი, მტაცებელი ცხოველებისაგან თავდასაცავად. მას თიხით აშენებდნენ და საფეხურებად გვერდებზეშერჭობილჯოხებს იყენებდნენ.
  • კოშკების უმეტესობა, თითქმის 8000-ზე მეტი, ოდესღაც სარდინიაში იყო. 4500 კი - სიცილიაში. რადგან ამ კუნძულებზე მცხოვრებლებს ხშირად თავს ესხმოდნენ მეკობრეები, ისინი თავს აფარებდნენნურაგებს”, რაც უძველს სარდინიულ ენაზეღრუ კოშკსნიშნავს.
  • ბოლოს და ბოლოს, ადამიანებმა დაიწყეს მიუდგომელი კოშკების აგება, რომელმაც ათასწლეულებს გაუძლო და ჩვენამდე მოაღწია.
  • კოშკში შეხიზნულები დაცულნი იყვნენ მანამ, ვიდრე საკვებისა და წყლის მარაგი არ ამოიწურებოდა.(იხილეთ სურათი 1)
  • წარმოგიდგენთ გლენდალოგის დიდ, მრგვალ კოშკს  ირლანდიაში. (იგი მე-7 საუკუნის ძეგლია). ასეთ კოშკებს აგებდნენ მონასტრის გვერდით, სადაც საფრთხის დროს თავს აფარებდნენ ირლანდიელი ბერები.
ჩვენამდე მოაღწია 65-მდე ასეთმა კოშკმა (იხილეთ სურათი 2).
  • ასეთი კოშკები იგებოდა საქართველოშიც. სიტყვა კოშკი ქართულ წყაროებში XI საუკუნიდან გვხვდება. მანამდე ასეთ ნაგებობას უწოდებდენ გოდოლს, სვანურად მურყვამს.
   ქემერტის კოშკი (ცხინვალის რაიონი) მდებარეობს სოფელ ქემერტში. ის მე-18 საუკუნის ძეგლია. სხვა კოშკებისაგან განსხვავებით, მას მრგვალი ფორმა აქვს. ხუთსართულიანია. პირველ, მესამე და მეხუთე სართულებს შიგნითაც წრიული ფორმა აქვთ, მეორეს და მეოთხეს - კვადრატული. (იხილეთ სურათი 3)
  • ბილანიშვილების კოშკი (საგარეჯოს რაიონი) მდებარეობს სოფელ პატარძეულში. ის ორსართულიანია და მრგვალი ფორმა აქვს. პირველი, მესამე და მეხუთე სართულები შიგნითაც წრიულია, მეორე და მეოთხე შვიდგვერდიანია. (იხილეთ სურათი 4)

II ჯგუფმა წარმოადგინა ინფორმაცია ოთკუთხა კოშკების შესახებ.

  • წორბისის კოშკი (ყორნისის რაიონი)  მდებარეობს სოფელ წორბისში.  ის რვასართულიანია. პირველ და მეორე სართულებს ცალ-ცალკე შესასვლელი აქვთ. ხუთივე სართული აღჭურვილია სათოფეებითა და კვადრატული ნიშებით. მას ოთკუთხედის ფორმა აქვს.
   სოფელ ყორნისში ასეთი კიდევ 7 კოშკია. წორბისის კოშკი აგებული უნდა იყოს მე-17 საუკუნეში. (იხილეთ სურათი 5)
  • ქართლის დასავლეთ ნაწილში მდინარე ფრონეს ხეობაში (ყორნისის რაიონი) მრავლადაა სხვადასხვა ხუროთმოძღვრული ძეგლი, რომელთა შორის გამოირჩევა ძაღინას ოთკუთხა კოშკი. იგი ქვითაა ნაგები.
     ძაღინას მშენებლობაზე ისტორიული ცნობები არ მოგვეპოვება, მაგრამ შეიძლება დათარიღდეს XVIII საუკუნით. ამ პეროდში ეს მხარეც და ძაღინაც ფალავანდიშვილებს ეკუთვნოდათ. (იხილეთ სურათი 6)
  • შილდა დიდი სოფელია ყვარლის რაიონში. მის ტერიტორიაზე არაერთი არქიტექტურული ძეგლია შემორჩენილი. მათში გამოირჩევა შილდას ოთკუთხა კოშკი.
  • ეს კოშკი გასულ საუკუნეში საცხოვრებლად გამოუყენებიათ და ამიტომ მეორე და მესამე სართულები ძლიერ სახეშეცვლილია. მის შესახებ მემატიანე არაფერს გვეუბნება. გადმოცემით კი იგი ვახვახიშვილებს ეკუთვნოდათ და აგებული უნდა იყოს მე-18 საუკუნეში.(იხილეთ სურათი 7)
  • გიორგი სააკაძის კოშკი კასპის რაიონში, სოფელ ნოსტეში  მდებარეობს. სააკაძის კოშკმა ჩვენამდე თავდაპირველი სახით მოაღწია. იგი საცხოვრებელი არ არის, მხოლოდ სამხედრო დანიშნულებისაა. ეს გახლავთ ხუთსართულიანი კვადრატული ნაგებობა (15,5×15,5)
    ნოსტეს კოშკი თავისი არქიტექტურული ხასიათით, გეგმით, პროპორციებითა და აგების ტექნიკით ენათესავება სხვა რაიონებში აგებულ კოშკებს. იგი ერთ-ერთი საუკეთესო და ამ სახის ერთ-ერთი ყველაზე ადრეული ნაგებობაა საქართველოში.(იხილეთ სურათი 8)
  • სოფელ აბანოს განაპირას მდებარეობს ქვით ნაგები სამი კოშკი. ერთი დანგრეულია, გადარჩენილია მისი მხოლოდ პირველი სართული, რომელიც საცხოვრებლადაა გადაკეთებული.
   მეორე კოშკი ხუთსართულიანია. სხვებზე უკეთაა შემონახული. ვიწრო და მაღალია. გეგმით - კვადრატული. სიმაღლით 20 მეტრია. ყოველი სართული აღჭურვილია სათოფეებით, რომელთა რაიოდენობა კოშკის სიმაღლის შესაბამისად ქვემოდან ზემოთ იზრდება. კოშკი გარეგნულად მაღალი, მტკიცე და მოხდენილი ნაგებობაა.
   მესამე კოშკი შედარებით განიერი და დაბალია, იგი ოთხსართულიანია, სამივე კოშკის შესასვლელი მიწის დონიდან მაღლა მდებარეობს და მართკუთხედის ფორმა აქვს. (იხილეთ სურათი 9)
  • სან ჯიმინიანოში დღემდეა შემორჩენილი XIII-XIV -ის მეომარიარისტოკრატებისოჯახების საგვარეულო კოშკები. ქალაქ სან ჯიმინიანოსმშვენიერი კოშკების ქალაქსაცუწოდებენ. აქ ცხოვრობდნენ სალვუჩების, გიბელიანებისა და არდინგელების ძლევამოსილი გვარები. ერთ დროს ისინი 70-ზე მეტ ასეთ თავდაცვითსა და საცხოვრებელ კოშკს ფლობდნენ და ქალაქში გაბატონებისთვის ერთმანეთს გააფრთებით ებრძოდნენ. ყველა კოშკი სწორკუთხაა და ოთკუთხედის ფორმა აქვს.(იხილეთ სურათი 10)
III ჯგუფმა წარმოადგინა - ”შვიდი საოცრება

  • მსოფლიოს შვიდი საოცრება, ალექსანდრე მაკედონელის იმპერიაში იყო. ეს საოცრებებია: გიზას დიდი პირამიდა ეგვიპტეში, ზევსის ქანდაკება ოლიმპიაში, ჰალიკარნასის მავზოლეუმი, დაკიდებული ბაღები ბაბილონში, როდოსის კოლოსი , ფაროსის შუქურა ალექსანდრიაში, არტიმედეს ტაძარი ეფეოსში.
   ჩვენ ყურადღებას გავამახვილებთ იმ საოცრებებზე, რომელთაც გეომეტრიული ფიგურის ფორმა აქვს.
  • ერთ-ერთი მათგანია გიზას ანუ ხეოფსის პირამიდა. უძველესი სამყაროს შვიდი საოცრებიდან დღეს მხოლოდ ეგვიპტეში აგებული გიზას დიდი პირამიდა არსებობს. თითქმის 4000 წლის განმავლობაში, სანამ ეიფელის კოშკს ააგებდნენ (1887 ) ის მსოფლიოს ყველაზე მაღალი შენობა იყო. მისი სიმაღლე 147 მეტრს აღწევს.
  • ხეოფსის პირამიდა მდინარე ნილოსის დასავლეთ ნაპირზე ააგებინა მეფე ხუფუმ, რომელიც მისი აკლდამა უნდა ყოფილიყო. პირამიდები გიზას დიდი პირამიდის აგებამდეც არსებობდა და მის შემდეგაც არაერთი ააგეს, მაგრამ არცერთი მათგანი ისე არ განაცვიფრდება მნახველს, ოთხიათასწლეულზე მეტი ხნის განმავლობაში, როგორც გიზას დიდი  პირამიდა. აგებულია ძვ.. III ათასწლეულში. (იხილეთ სურათი 11)
  • ჰალიკარნასის მავზოლეუმი, არქიტექტურისა და ქანდაკების ბრწყინვალე შედევრი, ერთ დროს არაჩვეულებრივი სანახავი იყო. ის ძვ.. მე-4 საუკუნეში ააგეს, როგორც ქალაქ ჰალიკარნასის მმართველის მავსოლეს აკლდამა. მავსოლემ საუკეთესო მოქანდააკეები დაიქირავა, რომელთა ოსტატობის შედეგად ნაგებობას საუკუნო დიდება ხვდა წილად. ჰალიკარნასის მავზოლეუმი მსოფლიოს ერთ-ერთი საოცრებაა.
  • 337-359 წლებში მავსოლეს მიერ განხორციელებულმა ამბიციურმა პროექტმა, ჰალიკარნასი ეგეოსის ზღვის ულამაზეს ქალაქად აქცია. მავზოლეუმის პროექტის შექმნა ბერძენ არქიტექტორს, პითეოსს მიეწერება. მავსოლეს სიკვდილის შემდეგ მშენებლობას მისი მეუღლე და ტახტის მემკვიდრე არტემისია ზედამხედველობდა. არტემისია მშენებლობის დასრულებამდე გარდაიცვალა, მაგრამ მშენებლებმა გადაწყვიტეს, დაესრულებინათ მავზოლეუმი, რომელიც მათი უბადლო ოსტატობის დამადასტურებელი უნდა ყოფილიყო.
  • თუ დიდ პირამიდას არ ჩავთვლით, მავზოლეუმმა უძველესი სამყაროს საოცრებათაგან ყველაზე დიდხანს იარსება. იგი ჯერ მიწისძვრამ დააზიანა, შემდეგ კი ჯვაროსანმა რაინდებმა მთლიანად დაანგრიეს. მავზოლეუმი განადგურდა, მაგრამ არქეოლოგიურმა გათხრებმა მის მრავალ საიდუმლოს მოჰფინა ნათელი. მას ოთკუთხედის ფორმა აქვს. (იხილეთ სურათი 12)
  • ფაროსის შუქურა, რომელიც ღამე დიდი მანძილიდან ჩანდა, შთამბეჭდავი სანახავი იყო, მისი სინათლე გემებს სახიფათო წყალქვეშა კლდეების შესახებ ამცნობდა. შუქურა მსოფლიოს შვიდი საოცრებიდან უკანასკნელი იყო. მისი სიმაღლე 124 მეტრია. როგორც კი გემი კუნძულ ფაროსს მიუახლოვდებოდა, 55 მეტრის სიშორიდან გზას უნათებდა შუქურის ციალი. მან თითქმის 1700 წელი იარსება და დღემდე მსოფლიოს ყველაზე მაღალ შუქურად ითვლება.
  • შუქურის თავზე დადგმულ სარკეში 1250 კმ-ის დაშორებით მომხდარი მოვლებნები ირეკლებოდა. სარკე გაპრიალებული ბრინჯაოსგან იყო დამზადებული. მეცნიერთა აზრით ის ბერძენმა მეცნიერმა არქიმედემ შექმნა. ფაროსის შუქურა არის ოთკუთხა ნაგებობა, რვაკუთხა კოშკით, რომელსაც მრგვალი კოშკი აგვირგვინებდა.
  • ქალაქი ალექსანდრია ალექსანდრე მაკედონელმა დაარსა ძვ.. 332 წელს. თავდაპირველად ეს მეთევზეებით დასახლებული პატარა სოფელი იყო, რომლის მახლობლად მდებარე წყალქვეშა კლდეებზეც არაერთი გემი დამსხვრეულა. ქალაქის მშენებლობა თანდათან იზრდებოდა, რის გამოც გაჩნდა შუქურის აგების აუცილებლობა. დაახლოებით ძვ. . 299 წელს ალექსანდრეს მემკვიდრემ პტოლემაიოს სოტერმა კუნძულ ფაროსსზე, შუქურის მშენებლობა დაიწყო. მშენებლობა ოცი წელი გრძელდებოდა.
  მოგვანებით, ალექსანდრია არაბებმა დაიპყრეს, რის შემდეგაც ქალაქმა თავისი მნიშვნელობა დაკარგა, ხოლო ნავსადგური შლამმა დაფარა. მიწისძვრები ნაგებობას სულ უფრო და უფრო აზიანებდა და საბოლოოდ, ის ზღვაში ჩაიქცა.(იხილეთ სურათი 13)

IV ჯგუფმა წარმოადგინა გეომეტრიული ფიგურები არქიტექტურისა და ხელოვნების ნიმუშებში.

  • პირამიდის ფორმა უძველესი დროიდან მშენებელთა შთაგონების წყარო იყო. პირამიდა ხშირად მისი შემქმნელი ცივილიზაციის უდიდესი ნაგებობა იყო და თავისი ზომებით მნახველს აოცებდა.
  ”მოდით, ავაშენოთ ქალაქი და ისეთი კოშკი, რომლის წვეროც ცას მისწვდება და სახელს მოგვიხვეჭს” -  ასე აღწერს ბიბლია იმ ხუროთმოძღვრული ქმნილების აგების ამბავს, რომელიც ადამიანის გულზვიადობის სიმბოლოდ იქცა. ღმერთმა ამისთვის ადამიანები სხვადასხვა ენაზე აალაპარაკა და მათ ერთმანეთისა აღარაფერი ესმოდათ. აქედან გამომდინარე ეწოდა ქალაქს ბაბილონი, რაცარეულობას, გაუგებრობასნიშნავს. ბაბილონი მდებარეობდა შუამდინარეთში, დღევანდელი ერაყის ტერიტორიაზე. ვარაუდობენ, რომ თავიანთი ღმერთების პატივსაცემად, ბაბილონელები თავდაპირველად, ქალაქის ცენტრში ხელოვნურ გორაკებს აგებდნენ, რადგან ბერძნების მსგავსად, ღმერთების საბრძანებლად მთის მწვერვალები მიაჩნდათ.
  • ქრისტეშობამდე მე-6 საუკუნეში მეფე ნაბუქოდონოსორის ბრძანებით აიგო შვიდსაფეხურიანი კოშკი.
 ”ბაბილონის გოდოლისინამდვილეში საფეხურებიანი პირამიდაზიქურათიიყო. მისი სიმაღლე 77- აღწევდა. დროთა განმავლობაში იგი ნანგრევებად იქცა და ქვიშამ დაფარა. მხოლოდ 1912 წელს, გერმანელ არქეოლოგ - რობერტ კოლდევეის წყალობით აღმოაჩინეს ამ ქალაქის ნაშთები. ასე დაადგინეს, რომ ბაბილონის გოდოლი იყო არა კოშკი, არამედ საფეხურებიანი პირამიდა, რომლის თითოეული ნაწილი მართკუთხა ფორმისაა. (იხილეთ სურათი 14)

  • ნაბუქოდონოსორ II-ის მეფობის დროს ბაბილონი მსოფლიოს უდიდეს ქალაქად იქცა.
  ბაბილონის მშენებლობაზე უამრავი ტყვე მუშაობდა. მათ მიერ აგებულმა შენობებმა ბაბილონს სახელი გაუთქვა, როგორც არქიტექტურულ შედევრს.
  ლეგენდის თანახმად, მეფემ თავისი მეუღლის, დედოფალ ამიტასისათვის საჩუქრად დაკიდებული ბაღების გაშენება გადაწყვიტა. ბაღებს ამიტასისთვის მშობლიური მიდიის (დღევანდელი ირანი) სამეფო უნდა მოეგონებინა.
  ეს იყო ხელოვნური სამოთხე, სადაც სამეფო ოჯახს შეეძლო ესეირნა, დაესვენა და ესადილა. იგი აგებულია კვადრატული და მართკუთხა ფორმის ფილებით. (იხილეთ სურათი 15)
  • სამხრეთ იტალიაში კასტელ დე მონტეს უჩვეულოდ ლამაზი ფორმა ჰქონდა. იგი ფრიდრიხ მეორემ ააგებინა და მსოფლიოს ერთ-ერთი უმშვენიერესი ციხე-სიმაგრეა.
  ნაგებობა რვაკუთხა ფორმის იყო და ყოველ კუთხეს ასევე რვაკუთხა კოშკი აგვირგვინებდა. (იხილეთ სურათი 16)
  • ნინოწმინდის სამრეკლო (საგარეჯოს რაიონი) მდებარეობს სოფელ ნინოწმინდაში. ნინოწმინდის სამრეკლო სიდიდით ერთ-ერთი პირველი სამრეკლოა საქართველოში. იგი XVI-XVII სს-ის აგურის არქიტექტურის საუკეთესო ნიმუშია. სამრეკლოს ქვედა სამ სართულში თითო კამაროვანი ოთახია. ოთახებს აქვთ ისრული სარკმლები, ნიშები და ბუხარი. მეოთხე სართული საკუთრივ სამრეკლოა, რომელსაც აქვს რვაბოძიანი თაღებით გახსნილი ფანჩატური.
   მონასტერში მდიდარი წიგნთსაცავი ყოფილა, რასაც მოწმობს ჩვენს დრომდე მოღწეული ხელნაწერები. აქ მოღვაწეობდნენ მღვდელთმთავარი - ათონის ლიტერატურული სკოლის მოღვაწე ექვთიმე მთაწმინდელის ახლო თანამშრომელი არსენ ნინოწმინდელი, მიტროფანე ნინოწმინდელი, იოანე ნინოწმინდელი, საბა ტუსიშვილი და სხვები. შენობა ოთკუთხა ნაგებობაა. (იხილეთ სურათი 17)
  • ჩინეთის დიდი კედელი მსოფლიოში ყველაზე დიდ კედელს წარმოადგენს. მისი სიგრძე 6000 კმ-ია. სიმაღლე ზოგ ადგილებში 10 მეტრს აღწევს. იგი იმპერატორ ცინ შიხუანის ბრძანებით აიგო 2000 წლის წინათ. ასობით ათასი ჯარისკაცი და გლეხი მუშაობდა კედლის მშენებლობაზე.
   იმპერატორი ცინი მშენებლობას ხშირად ადევნებდა თვალს. თუ მუშა კედელში ფრჩხილისოდენა ხვრელს დატოვებდა, მას უმალვე სიკვდილით სჯიდნენ. მასზე განლაგებულია 25000 კოშკი, საიდანაც მტერი შორიდანაც ჩანს.
მშენებლობა 10 წლის განმავლობაში მიმდინარეობდა.
მსოფლიოს მერვე საოცრებად ხშირად ჩინეთის დიდ კედელს იხსენიებენ.  იგი აგებულია ფილებით, რომელსაც მართკუთხედის ფორმა აქვს (იხილეთ სურათი 18).

შეფასება-კომენტარი
  • მინდა აღვნიშნო თქვენი თანამშრომლობა თანაკლასელებთან ინფორმაციების მოძიების და დამუშავების დროს.
  • კეთილსინდისიერად შეასრულეთ და სწორად გაანაწილეთ დავალებები ჯგუფებში. 
  •  ნათლად და გასაგებად გადმოეცით საინტერესო ინფორმაციები.
  • მიზნობრივად გამოიყენეთ თვალსაჩინოება ტექნიკური საშუალებების სახით.
  • უშეცდომოდ  შეძელით გეომეტრიული ფიგურების ამოცნობა არქიტექტურის ნიმუშებში.
აქტივობა 3
(დრო 5 წუთი)
მიზანი:
1.  მოსწავლემ ამოიცნოს გეომეტრიული ფიგურები  ყოფით საგნებში და იმსჯელოს მის მნიშვნელობაზე;
2.  გამოიყენოს ბრტყელი გეომეტრიული ფიგურის გრაფიკული გამოსახულების ან მოდელის დანაწევრების უნარი მითითებული ფიგურის მისაღებად.

მასწავლებლის მიერ დასმული შეკითხვები:
  • გინახავთ თუ არა ყოფით საგანზე ერთად თავმოყრილი ფიგურები?
-   ხალიჩაზე, საბანზე, გადასაფარებელზე.
  • დაასახელეთ ყოფითი დანიშნულების საგნები, რომელთაც გეომეტრიული ფიგურის ფორმა აქვს?
-   მაგიდის ზედაპირი, დაფა, საათი, კარადა, მაცივარი, სურათი, იატაკი, კარები, ფანჯარა და ..
მათემატიკის წინა გაკვეთილზე მოსწავლეთა  მიერ შესრულბული დავალებები:
  • გეომეტრიული ფიგურებით აპლიკაციების შედგენა;
  • ტანგრამის თარგის გამოყენებით სხვადასხვა ფიგურების შედგენა;
  • იმუშავეს ჯგუფებში;
  • მოსწავლეებმა წარმოადგინეს ნამუშევრები. მოაწყვეს გამოფენა.
     ახლა კი წარმოადგენენ ჯგუფურ ნამუშევრებს.
    მოსწავლეებმა ახსნეს რომელი გეომეტრიული ფიგურისაგან შეადგინეს აპლიკაციები. (სამკუთხედებისაგან, ოთკუთხედებისაგან თუ სხვადასხვა ფიგურებისაგან.(იხილეთ სურათები 19,20,21)
  • რა არის ტანგრამი?
-   ტანგრამი არის უძველესი პოპულარული ჩინური თავსატეხი. ტანგრამს ჩინეთში უწოდებენჩი-ჩაო-ტიუსს“, რაც ნიშნავსგონებრივ თავსატეხს 7 ნაწილისაგან.
  კვადრატი დაყოფილია 7 ნაწილად. მაკრატლით გამოვჭრით ნაწილებს, დავაწყობთ ისე, როგორც შესაბამის ფიგურას შეეფერება. იყენებენ   ტანგრამის თარგს. (იხილეთ სურათი 22)
   თითოეულ ჯგუფს დავალებად მიცემული ჰქონდა ტანგრამის თარგის მიხედვით შეედგინათ კონკრეტული საგნის (ცხოველის, ფრინველის, ადამიანის) გამოსახულება.
ჯგუფმა წარმოადგინაწეროს გამოსახულება. (იხილეთ სურათი 23)
I I ჯგუფმა სირაქლემას გამოსახულება (იხილეთ სურათი 24)
I I I ჯგუფმა - მოცეკვავე გოგონას გამოსახულება. (იხილეთ სურათი 25)
IV ჯგუფმა - კატის გამოსახულება. (იხილეთ სურათი 26)

შეფასება-კომენტარი
  • თქვენ შეძელით გეომეტრიული ფიგურის ამოცნობა ყოფით საგნებში.
  • გეომეტრიული ფიგურების დანაწევრება ტანგრამის შესაქმნელად და ასევე გეომეტრიული ფიგურებით აპლიკაციების შედგენა.

აქტივობა 4 (დრო 10 წუთი)

მიზანი:
1.   თეორიული ცოდნის  პრაქტიკაში გამოყენება;
2.   იმუშავებენ დამოუკიდებლად;
3.   შეძლებენ თვითშეფასებას, შეცდომების აღმოჩენას და გასწორებას.

  • წარვუდგინე კლასს  დიდი ზომის პლაკატი და მივეცი დამოუკიდებელი სამუშაო.
  დათვალეთ ფიგურები და სწორი პასუხები დააფიქსირეთ დავალების რვეულებში ! (იხილეთ სურათი27).
  მოსწავლე, რომელმაც პირველმა დაამთავა დავალების შესრულება, გამოდის დაფასთან და შემოხაზავს სწორ პასუხებს. დანარჩენები აკეთებენ თვითშეფასებას, აღმოაჩენენ თავიანთ ნაშრომში შეცდომას და გაასწორებენ. (დრო 2 წუთი).

  • წარვუდგინე კლასს   მეორე პლაკატი და მივეცი დამოუკიდებელი სამუშაო.
   რომელი რიცხვი მდებარეობს ოთხივე წრეში ? (იხილეთ სურათი 28)
   მოსწავლე, რომელმაც პირველმა დაამთავრა დავალების შესრულება, გამოდის დაფასთან და შემოხაზავს სწორ პასუხებს. დანარჩენები აკეთებენ თვითშეფასებას, აღმოაჩენენ თავიანთ ნაშრომში შეცდომას და გაასწორებენ.(დრო 2 წუთი)
  
  •  წარვუდგინე კლასს   მესამე პლაკატი და მივეცი დამოუკიდებელი სამუშაო(იხილეთ სურათი 29)
  დააკვირდით, რომელი ფიგურაა მრუდის შიგნით?
  მოსწავლე, რომელმაც პირველმა დაამთავრა დავალების შესრულება, გამოდის დაფასთან და შემოხაზავს სწორ პასუხებს.დანარჩენები აკეთებენ თვითშეფასებას, აღმოაჩენენ თავიანთ ნაშრომში შეცდომას და გაასწორებენ. (დრო 2 წუთი)
  ამის შემდეგ მოსწავლეები ინდივიდუალურად მუშაობენ კომპიუტერთან და აწყობენ სხვადასხვა საგნებს (წიწილა, სახლი, ნაძვის ხე, ბავშვი) დახაზეს გეომეტრიული ფიგურები: მრუდი, მონაკვეთი, ტეხილი, სამკუთხედი, ოთკუთხედი.(იხილეთ სურათი 30, 31, 32,33,34) (დრო 4 წუთი)

შეფასება - კომენტარი
  • თქვენ შეძელით დამოუკიდებლად მუშაობა. ძირითადად იმუშავეთ უშეცდომოდ. რამდენიმე ბავშვმა დაუშვა შეცდომა, მაგრამ თავადვე აღმოაჩინა და გაასწორა.
  • ხალისით შეასრულეთ დავალება კომპიუტერთან.

აქტივობა #5 (დრო 9 წუთი)

მიზანი:
1.  ლათინურ ასოებს გამოიყენებენ გეომეტრიული ფიგურების ელემენტების აღსანიშნავად.
მოსწავლეები რიგ-რიგობოთ გამოდიან დაფასთან ქვემოთ მოცემული დავალების შესასრულებლად. დანარჩენები ინდივიდუალურად მუშაობენ დავალების რვეულებში.
  • მოვნიშნოთ დაფაზე სამი წერტილი. მაგ. A,B,C შევაერთოდ ეს წერტილები მონაკვეთებით და მივიღებთ სამკუთხედს. დაასახელეთ მიღებული სამკუთხედის გვერდები.
  • სამკუთხედში გაავლეთ ერთი მონაკვეთი.
  • რამდენი სამკუთხედი მიიღეთ? დაასახელეთ მიღებული სამკუთხედები.
  • დახაზეთ ხუთკუთხედი, აღნიშნეთ მისი წვეროები ლათინური ასოებით, გაავლეთ ერთი მონაკვეთი, ისე რომ მიიღოთ სამი სამკუთხედი. დაასახელეთ მიღებული სამკუთხედები.
  • დახაზეთ ექვსკუთხედი, აღნიშნეთ მისი წვეროები ლათინური ასოებით. გაავლეთ ორი მონაკვეთი ისე, რომ მიიღოთ 2 ოთკუთხედი. დაასახელეთ მიღებული ოთკუთხედები.

12
14
4   
2
10
18
16
6
8

     დავალება: ჩაწერეთ რიცხვები ისე, რომ მაგიური კვადრატი მიიღოთ. (იხილეთ სურათი 35)
     ამ დავალების შესასრულებლად დაფასთან გამოდის სამი ბავშვი. ისინი ინაწილებენ სამუშაიოს. ერთი მუშაობს ჰორიზონტალურ მწკრივში, მეორე ვერტიკალურ მწკრივში, ხოლო მესამე - დიაგონალურზე.

1) 12+4+14=30
1) 12+2+16=30
2) 2+10+18=30
2) 14+10+6=30
3) 16+6+8=30
3) 4+18+8=30

1)   12+10+8=30
2)      2) 4+10+16=30


  • რა კანონზომიერებას ამჩნევთ?
-         ყოველ ჰორიზონტალურ მწკრივში, ყველა ვერტიკალურ მწკრივსა და თითოეულ დიაგონალში რიცხვების ჯამი ერთი და იგივეა. ასეთ და ყველა ანალოგიურ კვადრატს მაგიური ანუ ჯადოსნური კვადრატი ჰქვია.
  • რა იცით მაგიური კვადრატის შესახებ?
-         მაგიური კვადრატი ნაპოვნია ძველ ხელნაწერებში ძვ. . II ათასწლეულში ინდოეთსა და ჩინეთში.

შეფასება-კომენტარი

  • შეძელით ლათინური ასოების გამოყენება გეომეტრიული ფიგურების ელემენტების აღნიშვნისა და დასახელებისათვის;
  • შეძელით მაგიური კვადრატის ამოხსნა;
  • შეძელით გეომეტრიული ფიგურების დახაზვა.
შეფასება

შეფასება

       გაკვეთილზე გამოყენებულ იქნა განმავითარებელი შეფასება. შეფასება ხდებოდა თითოეული აქტივობის განხორცილების შემდეგ კომენტარებით, მოსწავლეთა მიერ შესრულებული საკლასო დავალებების მიხედვით.
       თემის დაწყების წინ შევადგინე შეფასების ფურცელი და გამოვაკარი კლასში თვალსაჩინო ადგილას.
რა უნდა ვიცოდე?
რა უნდა შემეძლოს?
·       მათემატიკის როლი და მნიშვნელობა ყოფა-ცხოვრებაში;
·       გეომეტრიული ფიგურების დასახელება, აღწერა, ამოცნობა;
·       მსოფლიოს შვიდი საოცრება;
·       ზოგიერთი არქიტექტურული ძეგლი, კოშკი და სხვა;
·       თემის შესაბამისი მათემატიკური მცნებები და ტერმინები;
·       გეომეტრიული ფიგურების დასახელების მიხედვით დახაზვა. ლათინური ასოების საშუალებით წაკითხვა.
·       ინფორმაციების მოძიება და წარდგენა;
·       თანაკლასელებთან თანამშრომლობა ინფორმაციების მოძიების დროს. (დახმარება რესურსებით, მოსმენა, სხვისი აზრის პატივისცემა, აზრის შეფასება);
·       ტექნიკური საშუალებების (კომპიუტერის) გამოყენება;
·       თეორიული ცოდნის პრაქტიკულად გამოყენება;
·       ადექვატური შეკითხვების ჩამოყალიბება;
·       შეკითხვებზე პასუხების გააზრებულად გაცემა;
·       სხვისი ნააზრევის მოსმენა, გაგება და ანალიზი;
·       შეცდომების აღმოჩენა თავის და სხვის ნაშრომებში; თვითშეფასება.
საკლასო მენეჯმენტი, საგანმანათლებლო რესურსები
 საკლასო ოთახი, კომპიუტერი, ფოტოაპარატი, პროექტორი;თაბახის ფურცლები, სურათები, ფორმატები, ქაღალდები, კალმები,ცარცი, ფანქრები, სახაზავები.
პროგრამები: Microsoft office Word, Microsoft office Power-point. ინტერნეტი, საძიებელი სისტემები: www.google.ge ; www. ka. wikipedia.org.
  • გამოყენებული ლიტერატურა:
  • გამომცემლობაგლობუსი”, ”მსოფლიოს უდიდესი საოცრებანი;
  • კოშკები და ცათამბჯენები”,  ”რა არის რა”, ტომი 34, საბავშვო ენციკლოპედია;
  • გამომცემლობაციცინათელა”, (საკითხავი ყმაწვილთათვის)”, ჟღერს ქვის ჰარმონია”,  ტომი 14;
  • გამომცემლობაციცინათელა”, (საკითხავი ყმაწვილთათვის)”, ჟღერს ქვის ჰარმონია”, ტომი 13;
  • პარმენ ზაქარაია, გამომცემლობაციცინათელა”,  ”ქართული ციხე-ქალაქები, ციხესიმაგრეები, ციხე-დარბაზები, ციხე-გალავნები, კოშკები”, ტომი 3;
  • ვოლის სამყარო, #7 ”, ყველაფერი ჩინეთის შესახებ;
  • გამომცემლობადილა”, (საყმაწვილო ენციკლოპედია) ”მათემატიკა
  • გამომცემლობაპედაგოგიკა“, მათემატიკა III კლ (მოსწავლის წიგნი), ირინა რუხაძე;
  • გამომცემლობაპედაგოგიკა“, მათემატიკა III კლ (მასწავლებლის  წიგნი), ირინა რუხაძე;
  • მათემატიკის ტესტები“, . ხულელიძე; .მერაბიშვილი;
  • ვიყოთ ერთად შემდგენლები“, .გვილავა; .გოშხეთელიანი; .ჭყონია; .ყიფიანი;
  • ეროვნული სასწავლო გეგმა, ეროვნული სასწავლო გეგმებისა და შეფასების ცენტრი.


Комментариев нет:

Отправить комментарий